Rất nhiều cha mẹ có con từ 2 đến 5 tuổi thường xuyên phải đau đầu vì con không nghe lời. Những vấn đề trong hành vi của trẻ là không thể tránh khỏi, vì những năm đầu đời chính là thời gian bé bộc lộ tất cả những gì bản năng nhất, và nhờ có sự uốn nắn phù hợp mới hình thành được nhân cách về sau.

Tuy nhiên, không phải phụ huynh nào cũng hiểu rõ các nguyên nhân dẫn đến việc trẻ khó bảo, không nghe lời để có cách xử trí phù hợp.

Vì sao con không nghe lời?

Nguyên nhân chủ quan của việc con không nghe lời thường được gắn với các mốc chuyển biến về thể chất, môi trường như sang tuổi mới, bắt đầu đi học mẫu giáo…hay cũng thường được các mẹ gắn với cụm từ “khủng hoảng tuổi lên 2/3/4/5”. Vì trong những năm đầu đời, bé liên tục thẩm thấu mọi thứ diễn ra xung quanh và lớn lên mỗi ngày nên sự thay đổi này quả là chóng mặt đối với cha mẹ, khiến cha mẹ thấy con liên tục khủng hoảng, vừa hết “khủng hoảng tuổi lên 2” lại thấy ngay “khủng hoảng tuổi lên 3”.

Bên cạnh nguyên nhân chủ quan, còn có một phần lớn nguyên nhân khách quan từ chính cha mẹ và những người lớn trong nhà dẫn đến sự ương bướng, những trận ăn vạ, và la hét của trẻ. Top 10 nguyên nhân điển hình khiến con không nghe lời như:

1. Quá nuông chiều con

Trẻ nhỏ thường được yêu chiều, muốn gì được nấy, nhất là với con cháu đầu lòng. Không may cho người lớn, chúng cũng rất tinh và biết tận dụng sức mạnh của bản thân, nên càng được yêu chiều, trẻ càng trở nên yêu sách, đòi hỏi nhiều hơn và sẵn sàng ăn vạ, khóc lóc để đạt được mong muốn của mình.

con không nghe lời

2. Người lớn làm mọi việc giúp trẻ

Một cách thể hiện khác của việc nuông chiều là người lớn hay làm hộ trẻ nhưng việc mà đáng ra chúng phải tự làm. Ví dụ, chỉ cần nói  con tự đi cất giày một, hai lần mà con không làm, mẹ lại chạy ra cất luôn cho nhanh. Dần dần, trẻ sẽ hiểu “Mình không làm thì bố/ mẹ sẽ làm giúp” dẫn đến tâm lý ỷ lại và không quan tâm đến việc hoàn thành trách nhiệm của mình.

3. Người lớn nói một đằng làm một nẻo

Bạn liên tục yêu cầu bé ngừng chơi điện thoại vì “điện thoại không tốt”, “điện thoại hại cho mắt con”… nhưng trong khi chính bạn hoặc vợ/ chồng bạn và cả những người lớn trong gia đình lại liên tục dán mắt vào màn hình điện thoại, thì bạn nghĩ bé sẽ nghe theo những lời nói “trừu tượng” kia hay nhìn vào hành vi của bạn?!

con không nghe lời

4. Không giao tiếp bằng mắt

Người lớn, nhất là các mẹ hay vừa làm một việc gì đó vừa ra lệnh cho trẻ, ví dụ như vừa nấu ăn vừa gọi với vào bảo con “Con dọn đồ chơi đi!” với mong muốn chỉ nói một lần, trẻ sẽ răm rắp dọn ngay. Nhưng không, bạn gọi đến 5 lần vẫn thấy con không nghe lời.

Một phần là vì chúng đang mải chơi, một phần khác là vì chỉ nghe thấy tiếng gọi với  từ xa mà không nhìn thấy thái độ của người lớn, nên chúng hiểu việc mẹ đang yêu cầu cũng không quan trọng lắm và dần hình thành thói quen nấn ná.

5. Người lớn thường xuyên cáu gắt, quát nạt con

Nói mãi mà con không nghe lời, bố mẹ thường chuyển sang cáu gắt, quát nạt với hy vọng con sẽ nhanh chóng làm theo yêu cầu. Nhưng vô tình bạn sẽ làm trẻ rơi vào một trong hai trạng thái: quá sợ hãi, lo lắng nên “đơ” luôn hay khóc lóc, không thể làm theo lời người lớn; hoặc vì bị quát nạt quá nhiều nên trở nên “nhờn” không nghe lời nữa

con không nghe lời

6. Dọa con mà không hành động

Tương tự như việc thường xuyên quát nạt, bố mẹ hay đe dọa bé “Nếu con không làm…thì con sẽ không được…” Ban đầu câu này có vẻ rất phát huy tác dụng, nhưng nếu sau vài lần bé không thấy hậu quả gì như vế sau, vì bố me chỉ nói chứ không nghiêm túc phạt, trẻ sẽ không sợ nữa.

7. Nói khi con đang khóc lóc

Một lỗi khác mà người lớn rất hay mắc phải khi con không nghe lời là con càng khóc lóc, bù lu bù loa vì sợ hãi thì lại càng cố nói thêm để trẻ trật tự và nghe lời ngay. Nhưng thực tế là khi “quả bom” ăn vạ đã bị châm ngòi, trẻ sẽ không quan tâm tới bất cứ lời nói nào của bố mẹ nữa, cho đến khi chúng khóc xong và cơn giận được xoa dịu.

con không nghe lời

8. Mặc định là nói một lần con đã hiểu thì lần sau cũng như vậy

Yêu cầu này đối với người lớn đôi khi còn khó, vì cơ chế tự nhiên của con người là quên để thu nạp những điều mới hơn, và để hình thành thói quen người ta cần làm đi làm lại một việc tới 21 lần liên tục. Do đó, cha mẹ không nên mặc định con sẽ luôn làm mọi thứ chuẩn chỉ theo yêu cầu của lần trước đó.

9. Không cho trẻ hiểu lý do cần thực hiện việc được yêu cầu

Rất nhiều cha mẹ, và người lớn trong gia đình thường chỉ yêu cầu trẻ làm cho xong một việc, mà không giúp trẻ hiểu vì sao trẻ nên làm việc đó. Con có thể làm theo như một cái máy trong một vài lần, nhưng vì không hiểu bản chất của hành động cần làm nên trẻ sẽ không có nhu cầu tự thực hiện trong những lần khác, vô tình trở thành con không nghe lời.

con khong nghe loi

10. Gia đình không nhất quán trong cách dạy con

Lỗi sai phổ biến cuối cùng ở các gia đình Việt làm con không nghe lời là do mỗi người một phách. Ví dụ, mẹ yêu cầu con không ăn vặt trước giờ ăn cơm, nhưng ông bà nuông chiều lại cho cháu ăn thoải mái bim bim, kẹo bánh theo ý thích. Những đứa trẻ sống trong môi trường không nhất quán như thế này sẽ không phân biệt được cái gì “nên và không nên”, và thường sẽ nghiêng về phía nào chiều chuộng, dễ dãi với mình. Lâu dài hơn, bé còn có thể trở thành nguyên nhân của những mối bất hòa do khác biệt trong cách nuôi dạy giữa bố mẹ – ông bà.

 

⇒ Cha mẹ có thể tham khảo quyển sách rất hay giúp giải quyết vấn đề con không nghe lời:

Nói sao cho trẻ nghe & nghe sao cho trẻ chịu nói (Adele Faber, Elaine Mazlish)

Combo 2 quyển:  Nói sao cho trẻ nghe, và Nói sao cho trẻ chịu học

⇒ Xem bài viết tiếp theo:

Con không nghe lời: Top 10 cách xử lý khôn ngoan của cha mẹ cho trẻ 2-5 tuổi

TozyTomo

About Author

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

Previous post Các mốc phát triển của trẻ sơ sinh 8 – 12 tháng
Next post Cách dạy con nghe lời: Top 10 cách xử lý khôn ngoan của cha mẹ